Đánh bạc và sức khỏe người cao tuổi

Dưới góc độ luật pháp Việt Nam, đánh bạc là một tệ nạn xã hội và bị nghiêm cấm; bởi sau nó có thể là một chuỗi tệ nạn khác phát sinh như trộm cắp, cướp, cướp giật tài sản hoặc giết người…ảnh hưởng lớn đến an ninh, trật tự xã hội.

Điều 248, khoản 1 Bộ luật hình sự 2009 (BLHS) quy định: “Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 249 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm”. Điều 249 BLHS quy định: “Người nào tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc trái phép với quy mô lớn hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi quy định tại điều này và Điều 248 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến ba trăm triệu đồng hoặc phạt tù từ một năm đến năm năm”.

Dưới góc độ luật pháp của Hàn Quốc, hành vi đánh bạc được nêu rõ trong Điều 246 Luật Hình sự Hàn Quốc. Đánh bạc có thể xác định là hành vi vi phạm hành chính hoặc hành vi vi phạm hình sự. Theo đó, người bị qui tội danh đánh bạc có thể phải nộp phạt dưới 10 triệu won (khoảng 200.000.000 đồng Việt Nam). Nếu là tội phạm đánh bạc có tính chất chuyên nghiệp thì mức phạt có thể lên tới dưới 20 triệu won hoặc có thể bị lĩnh án tù dưới 3 năm.

Như vậy đã rõ, đánh bạc nói chung dưới góc độ luật pháp là bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, nhìn dưới góc độ thương mại hay du lịch thì khác. Tùy theo loại hình đánh bạc mà Nhà nước tổ chức và cấp phép cho hoạt động tổ chức kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng như các máy giật xèng dành cho khách xuất cảnh, quá cảnh tại khu vực cách ly ga đi sân bay quốc tế. Các hình thức vui chơi có thưởng hợp pháp gồm xổ số, trò chơi điện tử có thưởng, sòng bài và đặt cược. Cả nước hiện có 63 công ty xổ số kiến thiết, 8 sòng bài, 2 địa điểm cá cược thể thao, 43 điểm trò chơi điện tử có thưởng. Sòng bài và điểm trò chơi có thưởng điện tử chỉ cho phép người nước ngoài tham gia.

Với bài viết này, chỉ muốn trình bày về hình thức đánh bạc mang tính vận động trí não, nhất là đối với người trung niên, người già, người có bệnh lý về thần kinh…Nói chung, hoạt động đánh bạc mang tính giải trí với số tiền hoặc giá trị vật chất khác không lớn và không mang tính sát phạt.

Theo Điều 2 Luật người cao tuổi số 39/2009/QH12 của Quốc hội có hiệu lực ngày 01/7/2010 thì người cao tuổi được quy định là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên.
Ở thành thị, do sự náo nhiệt với cuộc sống nhanh nên người già không thích ứng nhiều. Họ thường muốn an nhàn, tìm nơi yên tĩnh và làm những việc nhẹ nhàng có lợi cho sức khỏe như chăm sóc cây cảnh, nuôi thú cảnh (cá, chim chóc..), tham gia hội thảo, chuyên đề; sum vầy con cháu; muốn có bạn tri kỷ cùng bàn luận.v.v.. Tuy nhiên, về mặt trí não, tâm thần thì họ cũng cần được hoạt động để không ảnh hưởng..nhớ..nhớ..quên ..quên mà người ta thường gọi là lú lẫn.

Đặc điểm, trạng thái tâm lý và sức khỏe của người cao tuổi phụ thuộc vào môi trường xã hội, đặc biệt là môi trường văn hóa – tình cảm và quan trọng nhất là môi trường gia đình. Họ rất muốn được nhiều người quan tâm, lo lắng cho mình và ngược lại. Họ sợ sự cô đơn, sợ phải ở nhà một mình. Vấn đề tâm lý có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người cao tuổi, khi tâm lý ổn định, vui vẻ, người cao tuổi sẽ thấy khỏe khoắn hơn, sẽ hoạt động nhiều hơn và sống lâu hơn.

Gần đây, các chuyên gia đã quan tâm hơn đến tác động của đánh bạc đối với người cao tuổi khi nhận thấy họ có xu hướng thường xuyên sử dụng máy đánh bạc. Tuy nhiên, loại hình đánh bạc này chỉ tạo sự phấn chấn, kích thích nhất thời cho hoạt động thần kinh nhưng ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần khi thua bạc. Bởi nó làm phát sinh hoặc mất đi khoản thu nhập hạn chế và không thể lao động để trang trải nợ nần có thể phát sinh trong khi chơi nếu chủ tâm vào sát phạt.

Như đã nói ở trên, đánh bạc đối với luật pháp Việt Nam là một tệ nạn xã hội và bị nghiêm cấm. Nhưng đánh bạc giải trí thì tại Việt Nam chưa được đề cập. Ở Hàn Quốc, đánh bạc cũng là một trong những tội nặng và bị xã hội lên án gay gắt. Tuy nhiên, theo quy định của tiền lệ phán quyết, trong trường hợp số tiền đánh bạc trong mỗi ván dưới 2.000 won (khoảng gần 40.000 đồng VN) và cả chiếu bạc trị giá dưới 100.000 won (khoảng gần 2.000.000 đồng VN) thì được xem là trò chơi giải trí nhất thời không mang tính cờ bạc. (01 won ≈ 20 VND).

Theo tôi, hình thức đánh bạc mang tính may rủi như chơi số đề, máy giật xèng, đá gà, đua ngựa, chơi bài cào, đặt tài xỉu… thì không nên được xem là đánh bạc giải trí vì nó mang tính sát phạt cao và không vận động tư duy. Đánh bạc giải trí là việc chơi không ảnh hưởng đến cuộc sống kinh tế, không chủ tâm vào việc có thắng hay thua bạc mà mục đích chính của nó là…giải trí.

Người cao tuổi chơi mạt chược giải trí tại Hongkong

Người cao tuổi chơi đánh bài giải trí 

Ngày nay, đánh bạc giải trí, đặc biệt là ở những người có tuổi đã trở nên phổ biến tại nhiều quốc gia, nhất là các nước Châu Á- họ thường chơi mạt chược. Do các quy tắc tính điểm phức tạp khiến mạt chược buộc người chơi phải vận động trí não. Và trong trò chơi này, bạn cần phải chơi cùng ba người khác, thể hiện sự tương tác, trao đổi, giao tiếp mang tính xã hội, trí óc được kích thích rất có ích cho sức khỏe tâm thần, giúp kìm hãm chứng mất trí nhớ của người cao tuổi. Theo chuyên gia về lão khoa Alfred Chan, đại học Lingnan của Hong Kong: “Nó kích thích các bộ phận điều khiển bộ nhớ và khả năng nhận thức. Nó giúp người già giữ lại trí nhớ”. Nó cũng là một trò chơi khiến người ta tự cảm thấy thỏa mãn – bởi dù bạn có chơi bằng tiền hay không – nó vẫn cho bạn cảm giác về quyền lực.

Tại Việt Nam, chơi bạc giống mạt chược nói trên có các hình thức như tứ sắc, tiến lên, phỏm, domino…Theo thiển ý của tôi, nên cho phép người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) đánh bạc mang tính giải trí này nhưng cần quy định chặt chẽ và quản lý thật tốt, tránh bị lạm dụng hoặc những biến tướng của nó. Có thể có tính ăn thua bằng tiền, bằng vật chất khác (như chầu cà phê, buổi ăn sáng..) nhưng giá trị của nó mỗi ván không nên quá 50.000 đồng và cả chiếu bạc không quá 1.000.000 đồng. Nếu người chơi dưới 60 tuổi và số tiền chơi vượt quá quy định trên thì vẫn bị xử lý bằng biện pháp hành chính hoặc hình sự bởi pháp luật hiện hành.

Thực tế hiện nay, các vụ án đánh bạc có người cao tuổi tham gia- nhất là chơi số đề- rất phổ biến. Các cơ quan tiến hành tố tụng lúng túng và không khỏi băn khoăn khi xử lý. Người đánh bạc được tại ngoại trong quá trình tố tụng và bị tuyên án phạt tiền hoặc án treo, nhưng sau đó họ tiếp tục vi phạm do thiếu sân chơi, thiếu điều kiện để tham gia các hình thức giải trí khác. Việc chăm sóc người cao tuổi của ta hiện nay tuy rất được Đảng và Nhà nước quan tâm nhưng điều kiện còn nhiều khó khăn. Việc tạo thêm một sân chơi như đánh bạc giải trí theo đề xuất trên cũng tạo cho người cao tuổi có thêm một kênh hoạt động vui chơi trong những tháng ngày còn lại của buổi hoàng hôn tuổi tác.

Bài viết chỉ có tính chất trao đổi, mong nhận được ý kiến của các bạn đồng nghiệp và bạn đọc có quan tâm

KSV trung cấp Võ Văn Thanh – Phòng 7